Ana içeriğe atla

ulduzlar arasi madde

Hemen hamımız, başımızı göyə qaldırıb kainatın sonsuzluğunu seyrə getdiyimizdə bəlkə də düşündüyümüz ilk şey, kosmosun nə qədər nəhəng bir boşluq dənizi olduğudur. Bizlərə görə kosmos, dərhal hər nöqtəsi ulduzlar ilə təchiz edilmiş sonsuz bir boşluqdan ibarətdir.

Gerçəkdə işin əsli bir də elə deyil.



Kainatda iştirak edən bütün boşluqlar, gerçəkdə astronomiyada adına "yıldızlararası Maddə" (AZN) deyilən həddindən artıq dərəcədə seyrək lakin buna baxmayaraq ölçülə dağınıq bir maddə ilə doludur. Kainatda ulduzların doğulmasını təmin edən və Öldüklərində də içlərinə qarışdıqları yıldızlararası Maddə, Gökadamız Samanyolunun görünür kütləsinin onda birini təşkil etməkdədir.

yıldızlararası Maddə
Yıldızlararası toz dənəciklərindən bir nümunə.
Yıldızlararası Maddə, böyük nisbətdə Gökadalar mərkəzini əhatə edən ulduzların qalın disklerinin 300 işıq ili qədər dərinliyində incə bir təbəqə halında yer alır. Kütləsinin yüzdə 90ından çoxu qaz halında olan bu maddə, bünyəsində bolca hidrogen və sıx miqdarda helium saxlayar.

Geriye qalan kütlənin yüzdə 1 ilə 10 arasındakı bir qismi isə çox kiçik toz parçacıqlarından ibarətdir. Bu hissəciklər, qırmızı nəhəng ulduzların xarici atmosferlerinde və komet partlamaları əsnasında meydana gəlmişlər. Bu toz zərrələrinin tam olaraq tərkibi və məzmunu bilinmir olsa da karbon əsaslı silikat materiallardan meydana gəldikləri düşünülməkdədir.

Yıldızlararası toz zərrəcikləri o qədər kiçikdir ki evlərimizdə uçuşan kiçik toz zərrəciklərini belə daha az həcmləri sahibdirlər. Yıldızlararası maddə, kainatda hər zaman asanlıqla görülememektedir. Lakin qarşısında yer aldıqları bir ulduzun işığını soğurmaları və təhriflər səbəbi ilə meydana gətirdikləri anormal görünüşlər ilə varlıqlarını müəyyən edərlər.

Yıldızlararası toz baxımından zəngin vəziyyətdə olan buludlar, işığı soğurma xüsusiyyətlərinin yüksək olması səbəbi ilə ulduzların ya da özlərindən daha parlaq buludların qarşısında iştirak aldıqlarında çox daha tünd rəngdə və qatı bir quruluşda görünərlər.

Çox vaxt nəhəng toz buludları, hər hansı bir parlaq cismin qarşısında yer almasa da gözə parlaq şəkildə görünə bilərlər. Bunun səbəbi, daha əvvəldən soğurulan bir ulduz işığının interstellar tozu istilətməsi səbəbi ilə infraqırmızı dalğa boylarında görünür hala gelebilmelerinden irəli gəlməkdədir.
qaynaq http://www.kozmikanafor.com/yildizlararasi-madde/

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

İnsan skeleti

İnsan skeleti İnsan skeleti İnsan skeleti, sümüklərdən ibarətdir və bağlar (ligamanlar), şüaları (tendon), əzələlər, qığırdaqları və digər orqanlar tərəfindən dəstəklənir. Skelet sabit və dəyişməz deyil; tərkibi həyat boyunca dəyişir. Hamiləliyin erkən dövrlərində, döl sərt bir skeletə malik deyil, rəhmin içindəki doqquz ay boyunca sümüklər yavaşca meydana gələr, yetkinləşər. Doğumda, bütün sümüklər meydana gəlmişdir, lakin yeni doğulmuş bir körpə bir yetişkinden daha çox sümüyə malikdir. Ortalama olaraq, yetkin bir insan 206 sümüyə malikdir (Gray Anatomisi'ne görə, yenə də sayı fərddən fərdə kiçik nisbətlərdə dəyişiklik göstərər), halbuki bir körpə 300-dən çox sümüklə doğulur. Fərqin səbəbi böyümə əsnasında bir-biriylə kaynayacak olan kiçik kemiklerdir. sümüklər; qısa, uzun və yastı sümüklər olaraq şəkillərinə görə üçə ayrılar. Canlılarda daxili və xarici olmaq üzrə iki tip skelet vardır. Xarici skelet: Bədənin xarici qisimində tapılar, üzərində heç bir bədən örtüyü tapılmaz. Üzvi...

Bulutlar

Bulut,  atmosferdeki  su buharının, yükseklerde  yoğunlaşmas  ile meydana gelen çok küçük su damlacıklarına verilen ad. Su damlacıklarının çok küçük olması sebebi ile bulutların taşıdıkları su miktarları, metreküp başına birkaç gramı geçmez. Bulutlar, gökyüzünde devamlı olarak hareket ederler.   Dünya 'da yoğunlaşan madde su buharıdır. Bu da, küçük su damlacıklarını, genellikle 0.01 mm buz kristallerini oluştururur. Milyarlarca damlacık ve  kristallerin  beraber durmasıyla bulut olarak görünürler. Bulutlar tüm görünür dalga boyutlarını yansıtır ve genellikle beyazdır fakat gri veya siyah olarak görünebilirler. Siyah görünmelerinin sebebi, çok kalın veya yoğun olması ile güneş ışığının geçmesine izin vermemesindendir.  Bulutların meydana gelişleri aynı olmakla beraber şekilleri ve hacimleri bakımından aralarında büyük farklar vardır. Bulutların sınıflandırılmasında esas olarak dört tip kabul edilmiştir:  a - Sirüs, b - Stratus, c - Kümülüs, d ...

alov nece yaranir

Nə qədərdə su heyatdi desekde bizim bu yasadigimiz dunyada susuz, alovsuz kecinmek olmur qişda isinmek ucun yemek bisirmek ucun  ve s . Gorduyunuz kimi her sey  bir birinden zencirvari asili olaraq gedir ele bu qanona oygunlu zencirvari reaksiyada oldugu kimi bu basqa sefere  amma biz indi alovdan danisaq). Alov, yanan bir maddə və onu oksitleyen bir maddənin yüksək dərəcədə ekzotermik reaksiyaya girməsi nəticəsində yaranan digər bir təyin yanan maddələrin işıqlı davamı, atəş parçası. Alov, rəngi və istilik dərəcəsi yaxan və yanan maddələrin növündən asılıdır. Nümunə olaraq bir çaxmaq və onun alovlandırdığı şamın alovu eynidir.