Ana içeriğe atla

radar

Yazan:
Radar, radio dalğalarının əks olunması köməyiylə uzaqdakı obyektləri və bu obyektlərin sürət, kerteriz və məsafəsini təsbit edən cihazdır. Radar, Radio Detection And ranging (radio ilə təsbit etmə və mənzil təyini) sözlərinin akronimidir.
radarlar; istifadə sahələrinə görə hava və dəniz radarları olmaq üzrə ikiyə ayrılar. Hava radarları; hərbi (strateji) meteoroloji, astronomik, hava limanlarında və təyyarələrdə istifadə edilər. Deniz radarları; hərbi və ticari gəmilərdə istifadə edilir. Radarlar çalışdığı tezlik diapazonundan görə də isimlendirilebilmektedir.
Tarixçə

Alman mühəndis Christian Hülsmeyer elektromaqnetik dalğalar ilə gəmilərin yerini müəyyənləşdirməkdə istifadə edilə icadını qeydiyyat etdirmək üçün 1904-ci ildə Almaniya və İngiltərədə patent müraciətində etdi.
30 Aprel 1904 tarixində Kral Patent Dairəsi, Christian Hülsmeyer tərəfindən inkişaf etdirilən, "uzaqdakı metal obyektlərin yerini bir müşahidəçiyə bildirən" cihazı 165 546 nömrəli sənəd ilə təsdiq etdi.

Patent sənədində bir əks olunma sayəsində, gəlməkdə olan bir gəmini təsbit edən bir buxarlı gəminin rəsmi iştirak etməkdədir. Ren çayında edilən bir sınaqla cihazın mövcudluğunu sübut edildi. Daha sonra döyüşün doğurduğu ehtiyaclar və məcbur etmələr sonunda inkişaf etdirilmişdir.
İş prinsipi [redaktə | qaynağı redaktə]

Radarın iş prinsipi

Radar, elektromaqnit enerji zərbələrini yandakı şəkildə görüldüyü kimi səsin əks olunmasına bənzər bir şəkildə istifadə edər. Radio dalğaları ilə daşınan enerji obyektə çatar və təkrar obyektdən əks olunaraq geri dönər. Enerjinin buradan kiçik bir qismi öz əksini tapmışdır və radara öncə gəlir. Dönən bu hissəyə eynilə səs terminologiyasında olduğu kimi "əks-səda" adı verilir. Radar dəsti yankıyı əks etdirən obyektin istiqamət və məsafəsini təsbit etmək üçün istifadə.
  işıq sürəti və əks olunma zamanı olmaq üzrə bir cismin radara olan mənzili () bu düstur ilə tapılar:

Bir alıcı verici nizamından ibarət radar, bir cisimin varlığını təyin etmə, olduğu istiqamət və məsafə ölçmə funksiyalarını yerinə yetirər. Radar cihazları təməl olaraq bir siqnal generator, bir verici, bir alıcı və bir və ya daha çox antenadan ibarətdir.
havacılıkta istifadəsi
Radarlar havacılıkta başlıca olaraq yaxınlaşma nəzarət və sahə nəzarət modulları tərəfindən hava vasitələrinin təsbiti və təhlükəsizlik ayrı-seçkiliyi məqsədiylə istifadə edilərlər. Bunun xaricində təyyarələrdə digər hava nəqliyyat vasitəsilərinin və meteoroloji hadisələrin təsbitində istifadə radarlar da mövcuddur.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

İnsan skeleti

Yazan:
İnsan skeleti İnsan skeleti İnsan skeleti, sümüklərdən ibarətdir və bağlar (ligamanlar), şüaları (tendon), əzələlər, qığırdaqları və digər orqanlar tərəfindən dəstəklənir. Skelet sabit və dəyişməz deyil; tərkibi həyat boyunca dəyişir. Hamiləliyin erkən dövrlərində, döl sərt bir skeletə malik deyil, rəhmin içindəki doqquz ay boyunca sümüklər yavaşca meydana gələr, yetkinləşər. Doğumda, bütün sümüklər meydana gəlmişdir, lakin yeni doğulmuş bir körpə bir yetişkinden daha çox sümüyə malikdir. Ortalama olaraq, yetkin bir insan 206 sümüyə malikdir (Gray Anatomisi'ne görə, yenə də sayı fərddən fərdə kiçik nisbətlərdə dəyişiklik göstərər), halbuki bir körpə 300-dən çox sümüklə doğulur. Fərqin səbəbi böyümə əsnasında bir-biriylə kaynayacak olan kiçik kemiklerdir. sümüklər; qısa, uzun və yastı sümüklər olaraq şəkillərinə görə üçə ayrılar. Canlılarda daxili və xarici olmaq üzrə iki tip skelet vardır. Xarici skelet: Bədənin xarici qisimində tapılar, üzərində heç bir bədən örtüyü tapılmaz. Üzvi...
Yorum Gönder
Devamı

Bulutlar

Yazan:
Bulut,  atmosferdeki  su buharının, yükseklerde  yoğunlaşmas  ile meydana gelen çok küçük su damlacıklarına verilen ad. Su damlacıklarının çok küçük olması sebebi ile bulutların taşıdıkları su miktarları, metreküp başına birkaç gramı geçmez. Bulutlar, gökyüzünde devamlı olarak hareket ederler.   Dünya 'da yoğunlaşan madde su buharıdır. Bu da, küçük su damlacıklarını, genellikle 0.01 mm buz kristallerini oluştururur. Milyarlarca damlacık ve  kristallerin  beraber durmasıyla bulut olarak görünürler. Bulutlar tüm görünür dalga boyutlarını yansıtır ve genellikle beyazdır fakat gri veya siyah olarak görünebilirler. Siyah görünmelerinin sebebi, çok kalın veya yoğun olması ile güneş ışığının geçmesine izin vermemesindendir.  Bulutların meydana gelişleri aynı olmakla beraber şekilleri ve hacimleri bakımından aralarında büyük farklar vardır. Bulutların sınıflandırılmasında esas olarak dört tip kabul edilmiştir:  a - Sirüs, b - Stratus, c - Kümülüs, d ...
Yorum Gönder
Devamı

Günəş sistemi

Yazan:
Günəş sistemi Alm. Sonnensystem (m), Fr. Systeme (m) Solaire, İng. Solar system. Günəş və peykləri ilə birlikdə planetlər, quyruqlu ulduzlar və meteor axınları da daxil olmaq üzrə, onun ətrafında dönən göy cisimləri. Günəş və günəş ətrafında dolanan göy cisimlərindən meydana gəlir. Günəş sistemində planet, peyk, quyruqlu ulduz və meteor tapılar. Günəş sisteminin formalaşması ilə əlaqədar ən çox bilinən nəzəriyyə Kant-Lapslace nəzəriyyəsidir. Bu nəzəriyyəyə görə günəş sistemi əvvəl bir nebula (qızğın qaz kütləsi) idi. Daha sonra nebula soyuduqca kiçildi və oxu ətrafındakı fırlanma sürəti artdı. Beləcə mərkəz neçə qüvvətinin təsiriylə günəşdən qopan parçalar kosmosa yayıldı. Günəş Sistemində olan bütün göy cisimləri Günəşin cazibə təsiri altındadır və onun ətrafında fırlanırlar. Bu hərəkət, diqqət nöqtələrinin birində Günəş yer alan ellips şəklindəki bir orbit üzərində olmaqdadır. Günəş Sistemi, tamamilə və eyni istiqamətdə dönən bir disk şəklində hərəkət halındadır. Günəş Sisteminin dia...
Yorum Gönder
Devamı