Ana içeriğe atla

Nobel Kimya Mükafatı dünyanın ən kiçik maşınlarının ixtiraçılarından getdi

Bu ilki mükafata, saç telindən 1000 qat daha incə molekulyar maşınları inkişaf etdirən Fransız Jean-Pierre Sauvage, İngilis Sir J. Fraser Stoddart və Hollandiyalı Bernard L. Feringa layiq görüldü.


İsveçdəki Nobel Komitəsi, Kimya Mükafatının 'molekulyar maşınların dizaynı və istehsalı' sahəsindəki işləri səbəbiylə Sauvage, Stoddart və Feringa'a veriləcəyini açıqladı. İsveç Kral Elm Akademiyası, təşkil etdiyi mətbuat konfransında, Sauvage, Stoddart və Feringa'nın 'lazımlı enerji təmin verilən vəzifəni yerinə yetirə bilən, hərəkətləri nəzarət edilən molekullar inkişaf etdirdikləri' üçün Nobel Kimya Mükafatına layiq edildiklərini ifadə etdi.

Texnoloji miniatür HALE getirilişinin qabaqcıl



Akademiyadan edilən şərhdə "Kompüterin inkişafı, texnologiyanın miniatür hala gətirilməsinin necə inqilaba gətirib çıxardığını göstərir. Bu ilki Nobel Kimya Mükafatı sahibləri, maşınları minyatürleştirerek kimyanı yeni bir ölçüyə daşıdı. Molekulyar maşınlarla əlaqədar ilk addım, 1983-cü ildə xalqa şəklindəki iki molekulu bir zəncir meydana gətirəcək şəkildə bir araya gətirməyi bacaran Jean-Pierre Sauvage tərəfindən atıldı. İkinci addım isə Fraser Stoddart tərəfindən 1991-ci ildə atıldı. Stoddart, molekulyar bir zənciri molekulyar bir ox üzərinə yerləşdirib zəncirin ox boyunca hərəkət etməsini təmin etdi. Bernard Feringa da 1999-cu ildə ilk molekulyar mühərriki inkişaf etdirdi "ifadələrinə yer verildi.

8 MİLYON İSVEÇ KRONU'NU paylaşacaqlar

Sauvage, Stoddart və Feringa, 8 milyon İsveç kronu (təxminən 3 milyon manat) məbləğində pul mükafatı paylaşacaq. Üç elm adamına, Alfred Nobelin ölüm il dönümü 10 dekabrda keçiriləcək mükafat mərasimində bir diplom və qızıl medal da veriləcək.

İsveç Kral Elm Akademiyası, cümə günü Barış Mükafatının, 12 oktyabr bazar ertəsi də İqtisadiyyat Mükafatının sahibini açıqlayacaq. Nobel Ədəbiyyat Mükafatının nə vaxt açıqlanacağı isə hələ qətilik qazanmadı. Elm dünyasının ən nüfuzlu mükafatı üçün namizədlər, hər bir sahə üçün yaradılan komitə üzvləri tərəfindən təyin olunur. Akademiya üzvlərinin etdiyi səsvermədə da səslərin çoxunu alan namizəd, mükafatın sahibi olur.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

İnsan skeleti

İnsan skeleti İnsan skeleti İnsan skeleti, sümüklərdən ibarətdir və bağlar (ligamanlar), şüaları (tendon), əzələlər, qığırdaqları və digər orqanlar tərəfindən dəstəklənir. Skelet sabit və dəyişməz deyil; tərkibi həyat boyunca dəyişir. Hamiləliyin erkən dövrlərində, döl sərt bir skeletə malik deyil, rəhmin içindəki doqquz ay boyunca sümüklər yavaşca meydana gələr, yetkinləşər. Doğumda, bütün sümüklər meydana gəlmişdir, lakin yeni doğulmuş bir körpə bir yetişkinden daha çox sümüyə malikdir. Ortalama olaraq, yetkin bir insan 206 sümüyə malikdir (Gray Anatomisi'ne görə, yenə də sayı fərddən fərdə kiçik nisbətlərdə dəyişiklik göstərər), halbuki bir körpə 300-dən çox sümüklə doğulur. Fərqin səbəbi böyümə əsnasında bir-biriylə kaynayacak olan kiçik kemiklerdir. sümüklər; qısa, uzun və yastı sümüklər olaraq şəkillərinə görə üçə ayrılar. Canlılarda daxili və xarici olmaq üzrə iki tip skelet vardır. Xarici skelet: Bədənin xarici qisimində tapılar, üzərində heç bir bədən örtüyü tapılmaz. Üzvi...

Bulutlar

Bulut,  atmosferdeki  su buharının, yükseklerde  yoğunlaşmas  ile meydana gelen çok küçük su damlacıklarına verilen ad. Su damlacıklarının çok küçük olması sebebi ile bulutların taşıdıkları su miktarları, metreküp başına birkaç gramı geçmez. Bulutlar, gökyüzünde devamlı olarak hareket ederler.   Dünya 'da yoğunlaşan madde su buharıdır. Bu da, küçük su damlacıklarını, genellikle 0.01 mm buz kristallerini oluştururur. Milyarlarca damlacık ve  kristallerin  beraber durmasıyla bulut olarak görünürler. Bulutlar tüm görünür dalga boyutlarını yansıtır ve genellikle beyazdır fakat gri veya siyah olarak görünebilirler. Siyah görünmelerinin sebebi, çok kalın veya yoğun olması ile güneş ışığının geçmesine izin vermemesindendir.  Bulutların meydana gelişleri aynı olmakla beraber şekilleri ve hacimleri bakımından aralarında büyük farklar vardır. Bulutların sınıflandırılmasında esas olarak dört tip kabul edilmiştir:  a - Sirüs, b - Stratus, c - Kümülüs, d ...

Günəş sistemi

Günəş sistemi Alm. Sonnensystem (m), Fr. Systeme (m) Solaire, İng. Solar system. Günəş və peykləri ilə birlikdə planetlər, quyruqlu ulduzlar və meteor axınları da daxil olmaq üzrə, onun ətrafında dönən göy cisimləri. Günəş və günəş ətrafında dolanan göy cisimlərindən meydana gəlir. Günəş sistemində planet, peyk, quyruqlu ulduz və meteor tapılar. Günəş sisteminin formalaşması ilə əlaqədar ən çox bilinən nəzəriyyə Kant-Lapslace nəzəriyyəsidir. Bu nəzəriyyəyə görə günəş sistemi əvvəl bir nebula (qızğın qaz kütləsi) idi. Daha sonra nebula soyuduqca kiçildi və oxu ətrafındakı fırlanma sürəti artdı. Beləcə mərkəz neçə qüvvətinin təsiriylə günəşdən qopan parçalar kosmosa yayıldı. Günəş Sistemində olan bütün göy cisimləri Günəşin cazibə təsiri altındadır və onun ətrafında fırlanırlar. Bu hərəkət, diqqət nöqtələrinin birində Günəş yer alan ellips şəklindəki bir orbit üzərində olmaqdadır. Günəş Sistemi, tamamilə və eyni istiqamətdə dönən bir disk şəklində hərəkət halındadır. Günəş Sisteminin dia...